4.4.1 Toelichting op de financiering en algemene dekkingsmiddelen

In de toelichting bij de individuele kerntaken analyseren we het budgetbeslag in de verschillende jaren, evenals de verschillen hierin. We geven bij de verschillende kerntaken een overzicht van de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves. Voor de analyse per kerntaak verwijzen we naar de financiële tabellen per kerntaak.

Niet alle lasten en baten zijn toewijsbaar aan de kerntaken, omdat deze een algemeen karakter hebben. Deze lasten en baten staan in het onderdeel 'Financiering en algemene dekkingsmiddelen'. Onderstaand treft u de toelichting van de financiering en algemene dekkingsmiddelen, evenals de daarmee samenhangende reserves (waaronder de algemene reserves) aan.

Algemene baten en lasten
Deze post bevat voornamelijk de vrijval van in vorige jaren genomen, maar nog niet betaalde lasten (verplichtingen). De raming op deze post is gebaseerd op ervaringscijfers en draagt jaarlijks € 2,5 miljoen bij aan het saldo.
Daarnaast zijn hier een tweetal posten vanuit het provinciefonds als gevolg van de decentralisatie WABO / RUD geraamd. Voor nog te verwachten investeringskosten en andere transitiekosten is voor de periode 2014 - 2017 € 0,4 miljoen per jaar geraamd. Daarnaast is ook een meerjarige baat opgenomen van € 0,2 miljoen voor het te verwachten inverdieneffect van de WABO / RUD. Tenslotte is voor de integratie van DLG € 0,7 miljoen bij de jaarrekening 2014 als last op onvoorzien geraamd in 2016. Voor de laatste drie posten geldt dat u deze nog toe dient te wijzen aan een kerntaak.

Algemene uitkering provinciefonds
Deze post bevat de baten uit het provinciefonds overeenkomstig de stand uit de meicirculaire 2015 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De stijging van de baten vanaf 2016 wordt vooral veroorzaakt door de toevoeging van de uitkering voor Verkeer en Vervoer aan het provinciefonds. Ook is de decentralisatie-uitkering Natuur vanaf 2016 hoger dan in 2015.

Bespaarde financieringslasten
Deze post hebben wij in de Jaarstukken 2014 voor de laatste maal opgenomen. Bij de behandeling van ons voorstel 'Optimale inrichting provinciale financiën', kenmerk PS/2014/1051, heeft uw Staten besloten de rente-omslagsystematiek - waar deze post mee samenhing - buiten werking te stellen vanwege gebrek aan werkelijk te betalen rentelasten.

Eigen middelen (opcenten motorrijtuigenbelasting)
De baten betreffen de verwachte opbrengsten aan opcenten op grond van de samenstelling van het voertuigenpark per 27 juni 2015.

Geldleningen en uitzettingen korter dan één jaar
De baten betreffen de rente van de uitzettingen met een looptijd van korter dan één jaar. Het gaat hierbij om de rentebaten van de saldi van de rekeningen-courant, spaarrekeningen en deposito’s via Schatkistbankieren. Gelet op de geboden rendementen en de voorziene liquiditeitsbehoefte in de komende jaren verwachten we geen baten uit kortlopende uitzettingen.

Geldleningen en uitzettingen langer dan of gelijk aan één jaar
De baten betreffen de rente van de uitzettingen met een looptijd van één jaar of langer. Het gaat hierbij om de opbrengsten uit vermogensbeheer en beleggingen in obligaties. De ramingen vanaf 2016 zijn gebaseerd op de obligatieportefeuille per ultimo juli 2015.
Het saldo bestaat uit de berekende rentebaten op de obligaties, de vrijval van disagio bij afloop van de betreffende obligaties en de afschrijvingslasten op agio.
Door de rendementen en de voorziene liquiditeitsbehoefte in de komende jaren verwachten we geen herbeleggingen via schatkistbankieren van afgeloste obligaties en daarmee samenhangende baten en lasten.
Voor een verdere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf Financiering.

Overige financiële middelen (deelneming N.V. Bank Nederlandse Gemeenten)
Deze post betreft de jaarlijkse dividenduitkering van de BNG. Gelet op de verwachtingen van de bank bij de Jaarstukken 2014 is het dividend bij deze begroting meerjarig op nihil geraamd.

Onvoorzien
We hebben in de begroting jaarlijks een bedrag van € 0,25 miljoen opgenomen voor onvoorziene zaken. Als dit budget benodigd is, dan zult u het benodigde bedrag aan een kerntaak moeten toewijzen.

Mutaties reserves algemene dekkingsmiddelen
Voor een toelichting op de mutaties in de reserves verwijzen wij u naar de toelichting op de afzonderlijke reserves in paragraaf 4.5.6 Eigen vermogen.

4.4.2 Incidentele en structurele baten & lasten

Inleiding

In deze paragraaf staan de incidentele lasten en baten van de begroting en meerjarenraming. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties houdt toezicht op het duurzaam financieel evenwicht van de Begroting en Meerjarenraming van provincies. Eén van de toetspunten is het Duurzaam financieel evenwicht. Dit betekent dat de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. De structurele baten dienen dus gelijk of hoger te zijn dan de structurele lasten.
Bij de Kerntakenbegroting 2013 zijn de definities voor bepaling van de incidentele lasten en baten, zoals deze binnen de provincie Overijssel worden gehanteerd, geactualiseerd.
De incidentele lasten & baten en de structurele lasten & baten vormen samen het totale budgettaire perspectief, zoals dat in paragraaf 4.2 gepresenteerd is.

Uitgangspunten

Om inzicht te geven in de wijze waarop de overzichten tot stand zijn gekomen staan in deze subparagraaf de uitgangspunten mét een korte toelichting.

Hoofdregels

• Het karakter van de baten en lasten bepalen we vooraf.
  Deze regel zorgt ervoor dat de gehele looptijd bij de bepaling van het karakter in ogenschouw wordt genomen.

• Het karakter van de baten en lasten wijzigt gedurende de looptijd niet.
  Deze regel voorkomt dat er ongewenste verschuivingen tussen incidentele en structurele lasten en baten optreden in de loop van de tijd.

• Incidentele lasten en baten doen zich niet langer dan 4 begrotingsjaren voor.
  Deze regel is de invulling van het begrip incidenteel. Afwijkend van de suggestie in de toelichting op het BBV is gekozen voor 4 jaar. Hierdoor vallen lasten en baten die slechts voor één bestuursperiode worden toegekend binnen de definitie van incidenteel.
• Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en de met onttrekkingen samenhangende lasten zijn incidenteel.
  Deze regel is de invulling van het gestelde in het Gemeenschappelijk financieel toezichtskader. Dit omdat Provinciale Staten op elk gewenst moment de bestemming van reserves kan wijzigen.
• De opbrengsten van dividenden worden als incidenteel aangemerkt.
  Deze regel is bedoeld om recht te doen aan de onzekerheid over of en welke bedragen ontvangen worden.

Uitzonderingen

• Kapitaallasten kunnen slechts als incidenteel aangemerkt worden als geen vervangingsinvesteringen voorzien zijn.
  Deze regel zorgt ervoor dat kapitaallasten van investeringen die binnen de termijn van 4 jaar worden afgeschreven maar wel vervangen worden, niet als incidenteel worden aangemerkt. Door de vervangingsinvesteringen blijven de lasten wel doorlopen.
• Onttrekkingen aan reserves ter dekking van kapitaallasten worden als structureel aangemerkt als de bijbehorende kapitaallasten ook als structureel aangemerkt zijn.
  Deze regel is de invulling van het gestelde in het Gemeenschappelijk financieel toezichtskader.
• Bij gegarandeerde dividenden wordt 60% als structureel aangemerkt.
  Indien er geen onduidelijkheid over de verwachte dividendstromen bestaat, dan wordt 60% van de gemiddelde dividenden over de afgelopen twee jaren als structureel opgenomen. De resterende 40% blijft de hoofdregel volgen en wordt als incidenteel gekenmerkt.
• Bijdragen van derden en de bijbehorende lasten worden als incidenteel aangemerkt voor zover deze zich gedurende een bepaalde tijd voordoen.
  Deze regel zorgt ervoor dat in de tijd beperkte bijdragen van derden en de bijbehorende lasten niet leiden tot structurele lasten en baten die voortvloeien uit de bedrijfsvoering van de provincie.
• De jaarlijkse toevoegingen aan de Uitvoeringsreserve EHS in de periode 2014 – 2022 worden als structureel aangemerkt.
  Gelet op de lange periode en het feit dat de jaarlijkse toevoegingen uit het structurele saldo zijn gefinancierd, worden deze als structureel aangemerkt. De éénmalige toevoeging van € 69 miljoen in 2015 ten laste van de Algemene dekkingsreserve blijft als incidenteel aangemerkt.
• Toevoegingen en onttrekkingen aan de Algemene reserve egalisatie plafond BCF worden als structureel aangemerkt.
  Deze regel zorgt ervoor dat mutaties in de structurele algemene uitkering in het Provinciefonds als gevolg van het plafond in het BTW-compensatiefonds niet leiden tot schommelingen in het structurele en incidentele saldo.

Ten opzichte van de Kerntakenbegroting 2015 hebben wij de uitgangspunten die de berekende bespaarde financieringslasten betroffen, geschrapt. De hieraan ten grondslag liggende systematiek is met uw besluit van 18 februari 2015 betreffende de ‘Optimale inrichting provinciale financiën’, kenmerk PS/2014/1051, buiten werking gesteld, wat de geschrapte uitgangspunten overbodig maakt.

Het jaar 2016 en de meerjarenraming laten zien dat er sprake is van een jaarlijks overschot in het structurele saldo. Uit de tabel blijkt dat we voor de begroting 2016 en bijbehorende meerjarenraming voldoet aan de norm van financieel evenwicht. Er worden geen structurele lasten gedekt door incidentele baten.